Canadese clubschaatsen (metaal)

clubschaats 1873
Afb.1: Forbes Patent ACME clubschaatsen, 1873.

Deze schaatsen worden doorgaans Halifax-schaatsen genoemd, naar de plaats van herkomst, maar ook wel Forbes-schaatsen, naar hun ontwerper. John Forbes werkte bij de Starr Manufactering Co. als bedrijsleider/constructeur en ontwierp als zodanig in 1866 de eerste metalen hockeyschaats met een automatisch aanspanningsmechanisme. Op basis van dezelfde constructie ontwierp hij deze clubschaats, die in 1873 werd gepatenteerd. Afbeelding 2 laat zien hoe het mechanisme werkt. De hak wordt in lengterichting gefixeerd en de voorvoet in breedterichting, door de hevelarm naar binnen toe te bewegen en op het schaatsijzer vast te klemmen, zoals afbeelding 3 laat zien. Overigens: ACME is geen afkorting maar het Engelse woord voor 'top'.

Fabricaat: Starr Manufacturing Co, Halifax, Nova Scotia (CAN).
Merk: zie details 1 en 2.
Technische gegevens: niet bekend.


Afb.2: De geopende hevel.
detail van de hevel
Afb.3: Forbes Patent ACME clubschaatsen, 1894.
clubschaats 1890

Afb.4: Forbes Patent ACME clubschaatsen, 1888.
clubschaats 1890

Forbes was voortdurend bezig met het verbeteren van de door hem bedachte constructie. Deze schaatsen tonen het in 1888 verkregen patent. De voorgaande constructies gingen uit van één hevel waarmee zowel de voorvoet als de hak in een en dezelfde beweging werden gefixeerd. Voor deze schaatsen heeft hij deze gedachte losgelaten en gebruik gemaakt van twee afzonderlijke klemmechanismen. Daardoor kon de klemming op de voorvoet en op de hak afzonderlijk en dus nauwkeuriger worden afgesteld. Zie ook afbeeldingen 5 en 6. Uit het stempel op de schaatsen blijkt dat Forbes inmiddels de Starr fabriek had verlaten en voor zichzelf was begonnen.

Fabricaat: The Forbes Manufacturing Co. Ltd.,Halifax, Nova Scotia (CAN).
Merk: zie detail 3.
Technische gegevens: totale lengte:  30 cm, hoogte boven ijs: 3,5 cm; voetstapel: 26 cm lang x 6 cm breed; schaatsijzer: 19 mm hoog x 4 mm dik; gewicht: 750 g inclusief schoen.


Afb.5: Het klemmechanisme voor de hak.
detail van de hevel

De hevel staat open. Door de arm tegen de klok in te draaien klemt de lip op de slee de hak vast. De hevel wordt op het schaatsijzer vastgezet.

Afb.6: Het klemmechanisme voor de voorvoet.
clubschaats 1890

De lippen waarmee het mechanisme wordt bediend zijn bovenin goed zichtbaar, evenals de vertanding waarmee de zijdelingse schoenklemmen in de breedte kunnen worden versteld en gefixeerd.