Zaagschaatsen

Aan deze schaatsen zijn de namen verbonden van de heren Netelenbos en Rodijk, die samen een handelsonderneming dreven onder de naam NERO. Netelenbos was uitvinder en Rodijk financier. Samen overtuigden zij de Oudenschootse schaatsenmaker Eppie Vonk van de voordelen van de zogeheten zaagschaats, waarop hij er ongeveer 2000 in opdracht maakte. Hoewel Vonk zijn naam in de ijzers sloeg (detail 1), blijkt uit het bovenstaande etiket dat Nero het alleenverkooprecht had.

Afb.1: Zaag-doorlopers, 1954/55.

Zaagschaatsen hebben een 'zaagprofiel' dat wordt gekenmerkt door twee 'inhammen' in elk van de schaatsijzers (detail 2). Het idee achter de inhammen was dat ze een betere grip op het ijs zouden bewerkstelligen, met name bij het 'klauwen' op de korte banen en bij het bochtenwerk op de lange banen. Dit bleek inderdaad het geval, maar kort na de introductie werd duidelijk dat er ook een groot nadeel aan kleefde. De inhammen maakten de schaatsen onveilig doordat ze bij het remmen in het ijs haakten, waardoor de rijder meer dan eens ongelukkig ten val kwam. Dit was reden om het model, dat in 1954 werd geïntroduceerd, in 1955 alweer uit de markt te nemen. Om ze te laten opvallen, werden alle zaagschaatsen aan de onderkant wit geschilderd. Uit verfresten op de ijzers blijkt dat dit gebeurde nadat de schaatsijzers waren gemonteerd, hetgeen merkwaardig genoemd mag worden.

Fabricaat: E. Vonk, Oudeschoot.
Merk: zie detail 1.
Technische gegevens: totale lengte: 42 cm; hoogte boven ijs: 3 cm; voetstapel: 30 cm x 5 cm breed; schaatsijzer: 17 mm hoog x 1,3 mm dik; gewicht: 315 g.

Afb.2: Zaag-noren.

Zaagschaatsen werden in drie uitvoeringen gemaakt: gewone Friese schaatsen, Friese doorlopers en Friese noren. Hier een afbeelding van een paar zaag-noren. Helaas is er geen afbeelding beschikbaar van een paar Gewone Friese schaatsen.

Fabricaat: E. Vonk, Oudeschoot.
Merk: zie detail 1.
Technische gegevens: totale lengte: 43 cm; hoogte boven ijs: 3,5 cm; voetstapel: 30 cm lang x 6 cm breed; schaatsijzer:18 mm hoog x 1,8 mm dik; gewicht: 260 g.